Voor het eerst in 4 jaar reële omzetgroei voor de Belgische kmo’s, maar rendement opnieuw onder druk

Brussel, 16 oktober 2012 – Deloitte Fiduciaire, marktleider inzake accountancy, fiscaal-juridisch en financieel advies aan familiale ondernemers en kmo’s, maakt vandaag de opmerkelijke resultaten bekend van haar KMO Kompas 2012. Deze studie, die dit jaar voor de achtste keer plaatsvond, vergelijkt de financiële performantie van de Belgische kmo in 2011 met deze voor het uitbarsten van de crisis (2007). Na een positieve evolutie eind 2010, staat het rendement van de doorsnee kmo opnieuw onder druk eind 2011. Toch stelt het KMO Kompas 2012 ook een aantal positieve tendensen vast.

8e Deloitte KMO Kompas toont aan:

• Voor het eerst in 4 jaar reële omzetgroei voor de Belgische kmo’s, maar rendement opnieuw onder druk
• Na positieve evolutie eind 2010, staat rendement doorsnee kmo opnieuw onder druk eind 2011
• Stijging productiviteit per werknemer
• Familiale kmo noteert vierde jaar op rij aanzienlijk waardeverlies

Enkele belangrijke conclusies:

• Voor het eerst in vier jaar reële omzetgroei; vooral de agro-food sector realiseert een mooie omzetstijging; de dienstensector hinkt achterop.
• Stijging productiviteit per werknemer; er is een omzetgroei alsook een stijging in de toegevoegde waarde en het operationeel rendement per VTE.
• Voorzichtigheid beheerst investeringsbeleid; het aantal kmo’s dat investeert neemt toe; opnieuw gesnoeid in investeringsbudget
• Rendement doorsnee kmo opnieuw onder druk; zowel operationeel rendement als netto financieel rendement opnieuw gedaald eind 2011
• Ook in 2011 behoudt Belgische kmo sterk eigen vermogen; groeiend belang rekening-courant als financieringsbron bij startende ondernemingen
• Familiale kmo noteert vierde jaar op rij aanzienlijk waardeverlies; het grootste waardeverlies bij industriële ondernemingen.

Deze studie is uniek omdat Deloitte Fiduciaire als eerste de meest recente financiële gegevens - in casu deze over het boekjaar 2011 – samenbrengt en dit voor meer dan 2.300 ondernemingen. De studie baseert zich bovendien niet alleen op “publieke” maar ook op “niet-publieke” gegevens, zoals omzet, rekeningen-courant en gedetailleerde exploitatiekosten. 

Voor het eerst in vier jaar reële omzetgroei

Voor het eerst in vier jaar heeft meer dan de helft van de Belgische kmo’s vorig jaar een reële omzetgroei kunnen realiseren. Dit is een omzetgroei die de gemiddelde inflatie overtreft.
Nikolaas Tahon, Managing Partner van Deloitte Fiduciaire, verduidelijkt: “In 2011 hebben we een gemiddelde inflatie van 3.23% opgetekend, daar waar de helft van de kmo’s een groei van minimaal 4.1% mocht noteren. Een kwart van de kmo’s wist zelfs een omzetgroei te verwezenlijken van 15% of meer.” 10% van de kmo’s registreerde een omzetgroei kleiner dan de gemiddelde inflatievoet. In dit geval spreken we over een nominale omzetgroei. Ten slotte werd toch nog 38% van de kmo’s vorig jaar met een omzetdaling geconfronteerd.

Gemiddeld hebben alle sectoren vorig jaar een mooie omzetgroei weten te realiseren. Uitschieter is de agrofood, waar een vierde van de bedrijven zelfs een omzetgroei van minstens 25% realiseerde. Enkel de dienstensector hinkt wat achterop, met een doorsnee groei van slechts 2.8% wat beneden het gemiddeld inflatiepeil ligt.

Stijging productiviteit per werknemer

Als tweede positieve noot, meet het KMO Kompas 2012 een stijging van de productiviteit per werknemer. In 2011 bedroeg de doorsnee omzet per werknemer 262.084 EUR, wat overeenkomt met een stijging van 3.4% ten opzichte van 2010. Niet alleen de omzet, maar ook de toegevoegde waarde per werknemer is het voorbije jaar gestegen. Zo noteerde de helft van de Belgische kmo’s een productiviteitsstijging van 2.6% of meer. Ten slotte is ook het operationeel rendement, uitgedrukt in EBITDA / VTE, het voorbije jaar minimaal gestegen van 18.498 EUR/VTE eind 2010 tot 18.622 EUR/VTE eind 2011.

Voorzichtigheid beheerst investeringsbeleid

Het aantal ondernemingen dat investeringen in materieel vaste activa gerealiseerd heeft in 2011 is met 5% gestegen. Hiermee wordt opnieuw het niveau van 2008 geëvenaard. Nikolaas Tahon: “Al moeten we hierbij onmiddellijk ook opmerken dat het gemiddeld bedrag dat de doorsnee kmo investeert voor het vijfde jaar op rij gedaald is, van 38.634 EUR eind 2007 tot 33.301 EUR eind 2011”. Vooral startende ondernemingen hebben de voorbije jaren hun investeringsbudget strikt beperkt, eind 2007 werd er gemiddeld nog 25.952 EUR geïnvesteerd, eind 2011 is dit teruggevallen tot 12.830 EUR.

Rendement doorsnee kmo opnieuw onder druk

Na een positieve evolutie eind 2010, zag de helft van de Belgische kmo’s eind 2011 het operationeel rendement (EBITDA/omzet) terug dalen. Daar waar eind 2010 de helft van de bedrijven opnieuw een operationeel rendement van voor de financieel-economische crisis, zijnde 8.7% of meer, noteerde, is dit eind 2011 teruggevallen tot 8.2%.

Bovendien kwam eind 2011 ook het netto financieel rendement wederom onder druk te staan. In 2010 wist de mediaanonderneming nog een netto financieel rendement van 8% te realiseren. Eind 2011 is dit terug gedaald tot 7.8%. Tahon: “Hiermee zijn we opnieuw ver af van de super-rendementen van voor het uitbreken van de crisis”.

Het ‘rendement op geïnvesteerd vermogen’, of ROCE, geeft de winstgevendheid voor de aandeelhouders en andere geldverschaffers (banken en leasingmaatschappijen) weer. Het voorbije jaar heeft elke 100 EUR geïnvesteerd in een Belgische kmo een bruto rendement van gemiddeld 6.2% opgeleverd. Hoewel dit een minimale verbetering ten opzichte van 2010 betekent, is ook hier het rendement van voor de crisis nog lang niet terug geëvenaard. Nikolaas Tahon verduidelijkt: “Toch loont het om vandaag te investeren in Belgische kmo. Wanneer we dit rendement immers vergelijken met een risicovrije interestvoet, zoals de OLO op 10 jaar die op vandaag 2.40% bedraagt, is 6.2% een zeer aantrekkelijk rendement.”

Ook in 2011 behoudt Belgische kmo sterk eigen vermogen

De solvabiliteit geeft een idee van de financiële buffer waarover de onderneming beschikt om onvoorziene risico’s, kosten en verliezen op te vangen zonder dat de continuïteit van de onderneming in het gedrang komt. De doorsnee Belgische kmo geniet nog steeds van een ijzersterke solvabiliteit. Eind 2011 noteerde de doorsnee kmo een reële solvabiliteit van 48.9%. Concreet betekent dit dat van elke 100 EUR beschikbare financiële middelen binnen de vennootschap, 48.9 EUR voortkomt uit eigen middelen, zijnde kapitaal, gereserveerde winsten, rekeningen-courant of voorschotten toegestaan door de aandeelhouders of de bestuurders.

Het aantal ondernemingen dat de voorbije jaren een dividend en/of een tantième uitgekeerd heeft, is gestegen van 21% eind 2007 tot 25% eind 2011. De uitgekeerde bedragen zijn echter niet systematisch toegenomen de voorbije 5 jaar. In 2011 bedroeg het gemiddeld uitgekeerde dividend 114.000 EUR. Het bedrag aan uitgekeerde tantièmes bedroeg gemiddeld 50.000 EUR. We mogen dus concluderen dat de Belgische kmo nog steeds in eerste instantie de beschikbare winsten reserveert binnen de vennootschap.

Zeer opmerkelijk is de bokkensprong die het reëel eigen vermogen van startende ondernemingen het voorbije jaar gemaakt heeft: van 34.2% eind 2010 tot 45.3% eind 2011. Deze wordt deels verklaard door het toegenomen belang van de rekeningen-courant en voorschotten van aandeelhouders en bestuurders als financieringsbron. Het KMO Kompas noteerde een groei van 11.5% eind 2007 tot 17% eind 2011. Een kwart van de startende ondernemingen financiert zich zelfs voor 35% of meer via rekeningen-courant en voorschotten van aandeelhouders of bestuurders.

Ter vergelijking: bij ondernemingen die al langer dan 25 jaar actief zijn, is het belang van financiering via rekeningen-courant of voorschotten van aandeelhouders en bestuurders beperkt tot 6.8% van het totaal vermogen.

Familiale kmo noteert vierde jaar op rij aanzienlijk waardeverlies

Ten opzichte van 2010 heeft de doorsnee kmo eind vorig jaar 12% waarde verloren. De gemiddelde exploitatievennootschap zag haar waarde zelfs met 16% of meer krimpen. Een kwart van de kmo’s noteert bovendien een waardeverlies van 55% of meer.

Vorig jaar werden de agro-food en de bouwsector het hardst getroffen, met een waardeverlies van respectievelijk 29% en 20%. Hoe groter de onderneming (uitgedrukt in VTE), hoe groter de impact van de crisis op de waarde van de onderneming. De helft van de ondernemingen die meer dan 50 personen tewerkstellen, zag het voorbije jaar haar waarde met 28% of meer dalen. Bij ondernemingen die geen personeel tewerkstellen bleef deze waardedaling beperkt tot “maar” 9%.

Nikolaas Tahon: “Vergelijken we de waarde van de Belgische kmo eind 2011 met haar waarde voor de financieel-economische crisis, dan zien we een waardeverlies van gemiddeld 38%. Bij de doorsnee exploitatievennootschap loopt dit verlies zelfs op tot 43%. Een kwart van de Belgische kmo werd bovendien geconfronteerd met een waardeverlies van 80% of meer”.

De industriële bedrijven hebben de zwaarste klappen gekregen met een waardeverlies van 54%. Zij worden op de voet gevolgd door de groot- en kleinhandelaars met een gemiddeld verlies aan waarde van 47%. Bedrijven die al langer dan 10 jaar actief zijn binnen hun sector zagen de voorbije 5 jaar hun waarde dalen met gemiddeld 44%. Dit is maar liefst 10% meer dan de jonge bedrijven, waar de mediaanonderneming geconfronteerd werd met een waardeverlies van 34%.

Bedrijfsleiders die de financiële performantie van hun onderneming gedetailleerd in kaart wensen te brengen, kunnen vanaf vandaag een benchmark van hun bedrijf – “Het KMO Kompas van uw onderneming” laten opstellen. Dit kan door contact op te nemen met het Deloitte Fiduciaire kantoor in hun regio of via www.kmokompas.be.

Over Deloitte Fiduciaire

Deloitte Fiduciaire maakt deel uit van Deloitte België. Deloitte Fiduciaire is de Belgische marktleider op het vlak van accountancy-advies en een waaier van multidisciplinaire diensten voor kmo’s en familiebedrijven. Deloitte Fiduciaire verleent zijn diensten aan meer dan 5.000 kmo’s in België en kan bogen op meer dan 75 jaar ervaring in accountancy en fiscaal-juridisch advies. De firma kan terugvallen op een sterk regionaal netwerk, 10 kantoren in België en meer dan 400 multidisciplinaire accountants, fiscale en juridische consultants, en specialisten in M&A, business reporting en IT. Zo heeft Deloitte Fiduciaire een uitvoerige kmo-knowhow opgebouwd die veel verder reikt dan de traditionele boekhouddiensten. Het team van Deloitte Fiduciaire staat niet alleen voor accountancy en voor fiscale en juridische dienstverlening, maar ook voor business- & IT-begeleiding en voor financieel en M&A-advies.

Tot de kmo’s die door Deloitte Fiduciaire worden bediend, behoren jonge starters, spin-offs van universiteiten en onderzoekscentra, groeiende en vernieuwende bedrijven, management- en vastgoedfirma’s, en volwassen familiale ondernemingen in heel het land, met een jaaromzet onder 50 miljoen euro.

Over Deloitte

Deloitte is met meer dan 2.600 medewerkers en 11 kantoren in België de grootste organisatie op het gebied van audit, accounting, belastingadvies, consulting en financial advisory services. Onze dienstverlening richt zich zowel naar de grootste nationale en internationale ondernemingen als naar kmo’s, de publieke sector en non-profit organisaties.
Deloitte België is een onafhankelijke en zelfstandige organisatie en een member firm van Deloitte Touche Tohmatsu Limited. Voor het boekjaar 2012 werd een omzet gerealiseerd van 334 miljoen euro.

Deloitte Touche Tohmatsu Limited is een organisatie van zelfstandige member firms, die zich richt op de hoogste kwaliteit bij het leveren van professionele dienstverlening en advies. De dienstverlening is gebaseerd op een wereldwijde strategie voor meer dan 150 landen. Daartoe is de expertise beschikbaar van over 195.000 professionals in alle werelddelen. Voor het boekjaar 2012 bedroeg de omzet meer dan 31.3 miljard US dollar.

Deloitte verwijst naar een of meerdere member firms binnen DTT Limited, dat een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid is in de UK, en het netwerk van haar member firms, die elk een juridisch aparte en zelfstandige eenheid zijn. Bezoek http://www.deloitte.com/about voor een meer gedetailleerde beschrijving van de wettelijke structuur van Deloitte Touche Tohmatsu Limited en haar member firms.