Herstel na de crisis: 9% meer jobs gecreëerd, 20% minder jobverlies in 2010

In 2009-2010 (meetperiode juni 2009-juni 2010) werden in België 206 400 bijkomende arbeidsplaatsen gecreëerd door groeiende en startende werkgevers. In dat jaar gingen ook 173 100 jobs verloren bij krimpende ondernemingen en door stopzettingen. Per saldo kende de werkgelegenheid een bescheiden netto-groei van 1% of +33 200 arbeidsplaatsen. De arbeidsmarkt herstelde daarmee van de crisis van 2008-2009.

Recente ontwikkelingen

De negatieve netto-evolutie van de Belgische werkgelegenheid tijdens de recessie van 2008-2009 (-26 800 arbeidsplaatsen) boog om naar een positief saldo van +33.200 arbeidsplaatsen in 2009-2010. Deze kentering kon vooral worden toegeschreven aan een daling van het jobverlies.

De jobdestructie daalde sterk in 2009-2010: 173 100 van de bestaande arbeidsplaatsen werden vernietigd tegenover 215 400 in 2008-2009. De verminderde jobdestructie situeerde zich vooral bij bestaande ondernemingen: krimpers verloren 23% minder jobs dan het jaar voordien. De jobdestructie door stopzettingen was tijdens de crisis slechts beperkt gestegen. In de lijn daarvan daalde de jobdestructie door stopzettingen na de periode van de crisis (-7%) veel minder sterk dan bij de krimpende ondernemingen.

De jobcreatie steeg in dezelfde periode licht tot 206 400 jobs. Deze toename situeerde zich nagenoeg volledig bij de bestaande ondernemingen. De jobcreatie door starters blijft al jaren stabiel rond ruim 40 000 jobs.

In verhouding tot de totale werkgelegenheid bedroeg de jobdestructiegraad 5,0% in 2009-2010: van elke 100 bestaande arbeidsplaatsen werden er 5 vernietigd. De jobcreatiegraad in dezelfde periode bedroeg 6,0%: voor elke 100 jobs werden er 6 nieuwe gecreëerd.

In de DynaM Release 29.09.2011 worden deze recente evoluties geanalyseerd volgens de economische activiteitssector, de grootte en de regionale kenmerken van de ondernemingen, zie www.dynam-belgium.org
Hierbij de meest opmerkelijke resultaten.

• Sectorale verschillen

De verschillende segmenten van de arbeidsmarkt reageerden zeer verschillend op de economische crisis van 2008-2009 en het daaropvolgende herstel.

Als leverancier van tijdelijke arbeidskrachten had de Uitzendsector de eerste en zwaarste klappen van de crisis opgevangen. Door uitzendcontracten niet te verlengen konden ondernemingen in andere sectoren deze buffer benutten alvorens over te gaan tot ontslag van eigen (tijdelijk of vast) personeel. In 2009 leidde dit tot een hoge jobdestructie bij uitzendbedrijven. Wanneer de economie heropleeft worden dan weer vaak eerst uitzendkrachten aangeworven. Zo trok de uitzendactiviteit in 2010 opnieuw sterk aan met een netto-groei van 18 500 arbeidsplaatsen.

De Industrie bleef in 2010 kampen met een hoge jobdestructie (32 000) en een lage creatie van nieuwe jobs (14 800). Ook in de ICT en de Financiële sector werden weinig nieuwe jobs gecreëerd terwijl heel wat bedrijven krompen.

De Bouwsector, Handel, Vervoer en opslag en de Horeca herstelden in 2010 wel van de recessie. Er werden veel minder jobs vernietigd dan het jaar ervoor, waardoor de negatieve evolutie van de werkgelegenheid werd omgebogen tot een groei

Op de tewerkstelling in de Gezondheidszorg en de maatschappelijke dienstverlening had de crisis nauwelijks impact. De groei bleef er sterk. Ook de sector van de dienstencheque-ondernemingen bleef continu groeien (+16.000 jobs) en is zo een sterke bron van jobcreatie in de commerciële dienstverlening.

• Klein en groot herstelde

Het herstel van de arbeidsmarkt werd zowel gedragen door KMO’s als door grote ondernemingen. De kentering van de tewerkstellingsevolutie ten opzichte van het crisisjaar was echter het sterkst bij de middelgrote en grote werkgevers.

Hoewel de werkgelegenheid in kleine ondernemingen (minder dan 50 jobs) aan een veel sterkere dynamiek onderhevig is dan grotere bedrijven, was de directe impact van de crisis er veel beperkter dan in grotere bedrijven. In 2009-2010 nam de jobcreatie in kleine ondernemingen nog licht toe en verminderde de jobdestructie. Hierdoor groeide de werkgelegenheid in deze groep verder aan (+1,2%).

• Regionale dynamiek

De regionale verschillen in dynamiek op de arbeidsmarkt hangen samen met de verschillen in samenstelling van de werkgeverspopulatie. Multiregionale werkgevers (voornamelijk grote werkgevers in de publieke en private diensten) worden gekenmerkt door een lage jobcreatie en -destructie. In de relatief sterke netto-groei van de werkgelegenheid in deze groep (+1,2% of + 12 000 jobs) speelt vooral het herstel van de uitzendsector een doorslaggevende rol.

Uniregionale werkgevers (personeel in één gewest) uit het Waals Gewest kenden in de periode 2008-2009 een netto-tewerkstellingsevolutie die nog licht positief was, tegen de algehele negatieve trend. In 2009-2010 overtrof de jobcreatie (49 100 ) in het Waals Gewest ruimschoots de jobdestructie (39 800), zodat de netto-groei er toenam tot 1,7%. De netto-groei van de werkgelegenheid bij uniregionale werkgevers in het Vlaams Gewest (relatief meer grote werkgevers en meer industriële en logistieke ondernemingen) was minder positief (0,7%), vooral door een beperktere jobcreatie.

DynaM – Betrouwbare statistieken over de dynamiek op de Belgische arbeidsmarkt 

DynaM publiceert een gestructureerd aanbod van recente cijfers en ontwikkelingen over de dynamiek op de arbeidsmarkt. Drie thema’s staan centraal:

1) de jobcreatie en –destructie in ondernemingen
2) de start en stopzetting van werkgevers
3) vanaf 2012: de in- en uitstroom van personeel

De cijfers van DynaM zijn gebaseerd op een betrouwbare administratieve bron, die beheerd wordt door de RSZ. De DynaM-cijfers hebben betrekking op 99% van de werkgevers en ruim 90% van de loontrekkende werknemers in België. Het zijn de werkgevers en werknemers die worden aangegeven bij de RSZ. Niet opgenomen zijn werknemers van de lokale overheden (RSZPPO).

HIVA-K.U.Leuven en RSZ ontwikkelden een wetenschappelijk gevalideerde methode om deze basisdata te vertalen naar betrouwbare statistieken over de arbeidsmarkt. De gehanteerde definities zijn conform de richtlijnen van de OESO en EUROSTAT en de methode volgt inzichten uit recent wetenschappelijk onderzoek.

Federgon, de Federatie van partners voor werk, ondersteunt het HIVA-onderzoek met de Federgon Leerstoel ‘Dynamiek van de arbeidsmarkt’.

Meer info

Voor meer informatie kan u terecht bij:

• HIVA: Karen Geurts ▪ Tel. 016 32 33 78 of 0478 30 32 83 ▪ karen.geurts@hiva.kuleuven.be
• RSZ: Peter Vets ▪ Tel. 02 509 31 43 ▪ peter.vets@rsz.fgov.be
• Federgon: Paul Verschueren ▪ Tel 02 203 38 03 ▪ paul.verschueren@federgon.be

Meer cijfers en duiding vindt u op: www.dynam-belgium.org